Vi khuẩn là sinh vật đơn bào xuất hiện ở khắp mọi nơi và sống trong mọi điều kiện khí hậu khác nhau. Đối với con người, bên cạnh vi khuẩn có lợi như vi khuẩn hỗ trợ quá trình tiêu hóa, tăng cường miễn dịch.. Còn có những vi khuẩn có hại gây ra các bệnh nhiễm khuẩn.
1. Vi khuẩn gram âm và gram dương là gì?
Vi khuẩn gram âm và gram dương là cách phân loại vi khuẩn dựa vào kết quả trong thử nghiệm nhuộm gram, phương pháp truyền thống để phân loại nhanh vi khuẩn theo cấu trúc thành tế bào của chúng.
Vi khuẩn gram dương là vi khuẩn có lớp peptidoglycan dày trong thành tế bào giúp giữ lại màu tím tinh thể sau khi nhuộm gram được gọi là dương tính sau nhuộm gram.
Vi khuẩn gram âm lại không giữ được màu nhuộm sau bước khử màu nên được gọi là âm tính do lớp peptidoglycan mỏng kẹp giữa màng tế bào bên trong và bên ngoài của vi khuẩn khiến chúng có màu của phản chất nhuộm là hồng hoặc đỏ.
2. Các nhóm vi khuẩn chính
Vi khuẩn được phân thành các nhóm theo những hình dạng cơ bản của chúng là: trực khuẩn (hình que), cầu khuẩn (hình cầu) và vi khuẩn hình xoắn ốc. Những loại vi khuẩn gây bệnh thường gặp nằm trong nhóm trực khuẩn và cầu khuẩn là chủ yếu.
Cầu khuẩn là nhóm vi khuẩn hình cầu hiếu khí tuyệt đối hoặc kỵ khí tùy tiện với 3 loại gây bệnh thường gặp cho con người là:
- Staphylococcus: cầu khuẩn gram dương thuộc loại tụ cầu
- Streptococcus (liên cầu) và song cầu (Diplococcus): cầu khuẩn gram dương thuộc loại liên cầu
- Cầu khuẩn gram âm thuộc loại Neisseria
Trực khuẩn gây bệnh gồm có các trực khuẩn gây bệnh đường ruột và các trực khuẩn gây bệnh khác:
- Trực khuẩn gây bệnh đường ruột gồm các trực khuẩn gram âm phát triển tốt trên các môi trường nhân tạo thông thường. Các trực khuẩn gây bệnh đường ruột quan trọng gồm có: Salmonella, Shigella và Escherichia Coli. Ngoài ra còn có Klebsiella pneumoniae, proteus và trực khuẩn ít gây bệnh khác
- Trực khuẩn gây bệnh khác thường gặp là trực khuẩn bạch hầu và trực khuẩn lao (M.tuberculosis)
3. Vi khuẩn gây bệnh gì?
Ứng với cách phân nhóm như trên thì các cầu khuẩn và trực khuẩn sẽ gây ra các bệnh tương ứng như sau: